Hapiste İşçi Ağı kapsamında kaleme alınan Türkiye’de İşçi Mahpus Olmak kitabı, hapiste çalışmayı üç başlıkta ele alıyor: hapiste çalışmanın tarihi, günümüzde hapiste çalışma ve işyurtları kurumu.
Dünyada ve ülkemizde çalışmanın tarihinin incelendiği ilk bölümde, özgürlüğünden mahrum bırakmanın –hapsetmenin– bir ceza olarak kullanılmaya başladığı, yani hapishanelerin açıldığı ilk günden itibaren hapiste çalışma olgusundan da bahsetmek gerektiği tezi dünya örnekleriyle ele alınıyor. Devletler hapsettiği kişinin sadece özgürlüğünü değil, emeğini de tahakküm altına aldığından 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başları mahpus işçiler için çok eziyetli ve ölümlü olmuştur. Prangalı olarak yol, tünel inşaatlarında ya da madenlerde çalıştırılan mahpuslar birçok film aracılığıyla görsel hafızalarımıza da yerleşmiştir.
Son yüz elli yılına kadar hapsetmeyi bir ceza olarak kullanmayan Osmanlı Devleti’nde ise hapiste çalışmanın adı, kürek cezasıdır. Osmanlı’daki batılılaşma hareketleri sonrasında, devamcısı Cumhuriyet’in de kullanacağı, ceza infaz yasaları ve hapishaneler yapılmıştır. Kitapta Cumhuriyet Türkiye’sinde hapiste çalışma hem Zonguldak maden havzası hem de çalışma esasına dayalı yapılan İmralı Hapishanesi ekseninde incelenmiştir. Çalışma esasına dayalı hapishanelerde uygulanan modelin bugün açısından da ilham verici yönlerinin altı çizilmiştir.
Günümüzde hapiste çalışma bölümünde ise uluslararası hukukta ve Türkiye mevzuatında hapiste çalışmanın nasıl olduğu irdelenmiştir. Mahpusların zorunlu çalıştırılmalarının tüm mevzuatlara göre “hukuki” olması eleştirilerek, ücret ve sosyal haklar bakımından işçi mahpusların dezavantajları anlatılarak neler olması gerektiği tartışılmıştır.
İşyurtları bölümünde ise bugün Türkiye’de hapiste çalışmanın tüm yönleri İşyurtları Kurumu Daire Başkanlığı, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü veya Adalet Bakanlığı’nın yayınladığı verilerle ortaya konulmuştur: çalışılan işkolları, üretilen ürünler, gelirler, harcamalar, işçilere ödenen ücret vb.
Hapiste çalışmayı hem sendikaların hem hapishane ve insan hakları örgütlerinin hem de hapishane çalışan akademisyenlerin gündemine taşımak amacıyla çıkan bu kitabı Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nden ücretsiz temin edebilirsiniz.
Adres: Katip Mustafa Çelebi Mh. Billurcu Sk. No 5/2 Beyoğlu / İstanbul / Türkiye
Telefon / Faks : +90 212 293 69 82
Web: www.tcps.org.tr
E-posta : info@tcps.org.tr
Bir cevap yazın